اگر تازه می‌خواهید ویدیو بسازید و سیستم خیلی قوی هم ندارید، خبر خوب این است که کلی ابزار رایگان و سبک وجود دارد که هم رابط کاربری ساده‌ای دارند و هم امکانات لازم برای شروع. در این راهنما، معیار انتخاب را می‌گوییم، ۸ ابزار واقعاً کاربردی را معرفی می‌کنیم،پس با ما در ویدپروتکت همراه باشید.
قبل از انتخاب: سه معیار ساده
- سبک بودن: روی لپ‌تاپ‌های میان‌رده یا قدیمی بی‌دردسر اجرا شود (Load سریع، کرش کم، Export بدون کندی غیرعادی).
- سادگی رابط: تایم‌لاین قابل فهم، Drag & Drop، Preset های آماده برای متن/ترنزیشن.
- خروجی بدون واترمارک: نسخه‌ی رایگان در نهایت لوگو یا محدودیت آزاردهنده روی ویدیو نگذارد.
نکته: برای کارهای ساده (کات، کراپ، زیرنویس، صداگذاری) واقعاً به نرم‌افزارهای سنگین نیاز ندارید.(بیشتر بخوانید سرویس استریم امن چیست؟ معرفی امن ترین سرویس استریم ویدیو در جهان)
جمع‌بندی سریع
- فوق‌سبک و سریع برای برش ویدیو: LosslessCut یا Avidemux
- رایگان، سبک و عمومی برای Windows/Linux/Mac: Shotcut یا OpenShot
- Windows با امکانات بیشتر و سبک: VSDC (نسخه رایگان)
- وب/ویندوز با قالب‌های آماده: Clipchamp
- مبتدی تا نیمه‌حرفه‌ای با افکت‌های ترندی: CapCut (دسکتاپ/موبایل)
- موبایل ساده و سریع: VN یا InShot
معرفی ابزارها (مزایا، محدودیت‌ها، مناسبِ چه کسانی)
1) LosslessCut (Win/Mac/Linux)
- چیست؟ ادیت فوق‌سبک برای برش/چسباندن بدون افت کیفیت (Cut/Trim/Merge) روی اکثر کُدک‌ها.
- مزایا: بسیار سریع، بدون رندر مجدد؛ ایده‌آل برای کوتاه کردن ویدیوهای طولانی.
- محدودیت: تدوین خلاقانه ندارد (ترنزیشن، متن، افکت‌های زیاد).
- برای چه کسی؟ اگر ۹۰٪ کارتان کات و خروجی سریع است، عالی است.
2) Avidemux (Win/Mac/Linux)
- چیست؟ ادیت سبک با امکانات پایه: کات، فیلترهای ساده، تغییر کُدک/بیت‌ریت.
- مزایا: قدیمی اما پایدار، تنظیمات ویدئویی واضح.
- محدودیت: UI کمی قدیمی و خشک؛ برای پروژه‌های شلوغ مناسب نیست.
- برای چه کسی؟ مبتدی‌هایی که می‌خواهند کمی فراتر از برش بروند اما هنوز سبک بمانند.
3) Shotcut (Win/Mac/Linux)
- چیست؟ تدوینگر رایگان و متن‌باز با تایم‌لاین، افکت‌ها، فیلتر صدا و ویدیو.
- مزایا: سبک‌تر از خیلی از رقبا، پلاگین‌ها و فیلترهای متعدد، خروجی بدون واترمارک.
- محدودیت: گاهی UI پراکنده به نظر می‌رسد؛ عادت می‌خواهد.
- برای چه کسی؟ تدوین عمومی برای یوتیوب/شبکه‌های اجتماعی با سیستم متوسط.
4) OpenShot (Win/Mac/Linux)
- چیست؟ تدوینگر متن‌باز با رابط ساده و ترنزیشن‌های دم‌دستی.
- مزایا: نصب سریع، یادگیری آسان، پشتیبانی از لایه‌ها.
- محدودیت: در پروژه‌های سنگین ممکن است کند شود؛ افکت‌ها محدودتر از رقبا.
- برای چه کسی؟ تازه‌کارهایی که می‌خواهند سریع شروع کنند.
5) VSDC Free Video Editor (Windows)
- چیست؟ تدوینگر سبک با افکت‌ها، ماسکینگ ساده، استابلایزر پایه، ضبط صفحه.
- مزایا: نسبت به امکانات، سبک و کم‌مصرف؛ Exportهای متنوع؛ بدون واترمارک.
- محدودیت: فقط ویندوز؛ برخی قابلیت‌های پیشرفته پولی‌اند، اما نسخه رایگان برای شروع کافی است.
- برای چه کسی؟ کاربران ویندوز که می‌خواهند کمی جدی‌تر کار کنند اما هنوز سبک بمانند.
6) Clipchamp (وب/Windows)
- چیست؟ تدوین روی وب (و اپ ویندوز) با قالب‌های آماده و استاک مدیا.
- مزایا: رابط بسیار ساده، تمپلیت‌های سوشال، ضبط وبکم/اسکرین.
- محدودیت: اینترنت لازم؛ برخی تمپلیت‌ها/استاک‌ها پولی؛ روی پروژه‌های خیلی طولانی کند می‌شود.
- برای چه کسی؟ تولید سریع محتوای اینستاگرام/تیک‌تاک/لینکدین با تمپلیت آماده.
7) CapCut (دسکتاپ/موبایل)
- چیست؟ تدوینگر محبوب با افکت‌ها، ترنزیشن‌ها و فونت‌های ترندی.
- مزایا: یادگیری سریع، ابزارهای هوش مصنوعی کاربردی (حذف بک‌گراند، Auto Captions)، Presetهای زیاد.
- محدودیت: برخی آیتم‌ها نیازمند اینترنت/اکانت‌اند؛ سورس‌بسته.
- برای چه کسی؟ سازندگان محتوای سوشال که تیز و ترند کار می‌کنند.
8) VN Video Editor / InShot (موبایل iOS/Android)
- چیست؟ اپ‌های سبک موبایل برای برش، متن، موزیک، استیکر و قالب‌های عمودی.
- مزایا: خروجی سریع برای استوری/ریل؛ پروژه را روی گوشی جلو می‌برید.
- محدودیت: کنترل جزئیات کمتر از دسکتاپ؛ محدودیت لایه‌ها.
- برای چه کسی؟ اگر همه‌چیز را روی موبایل می‌سازید، بهترین شروع همین‌هاست.
کدام را انتخاب کنم؟ (بر اساس سناریو)
- فقط می‌خواهم قسمت‌های اضافی را ببرم و سریع خروجی بگیرم.
LosslessCut → Avidemux - می‌خواهم ویدیوهای آموزشی ساده با متن و موزیک بسازم.
Shotcut → OpenShot → VSDC - برای شبکه‌های اجتماعی، تمپلیت آماده و خروجی عمودی می‌خواهم.
Clipchamp → CapCut → VN/InShot (روی موبایل) - سیستم من ضعیف است، برنامه خیلی سبک می‌خواهم.
LosslessCut / Avidemux (برای برش) یا Shotcut با پروژه‌های کوچک
چند نکته‌ی ریز اما طلایی برای شروع
- با Preset خروجی بزنید. تازه‌کارها اغلب در تنظیمات رزولوشن/بیت‌ریت گیج می‌شوند؛ از Presetهایی مثل YouTube 1080p استفاده کنید.
- کپشن خودکار کمک‌تان می‌کند. اگر نیاز به زیرنویس فارسی دارید، CapCut/Clipchamp گزینه‌های Auto Caption دارند (پس از تولید، حتماً بازخوانی کنید).
- صدا نصف کیفیت perceived ویدیو است. نویزگیری ملایم، نرمالایز صدا و موزیک کم‌حجم پس‌زمینه معجزه می‌کند.
- با Template فکر کنید. برای سری محتوا (مثلاً آموزش‌های ۶۰ ثانیه‌ای) یک تمپلیت بسازید: اینترو کوتاه، استایل فونت، موشن ملایم.
اگر ویدیوها را بعداً آنلاین منتشر می‌کنید، دغدغه‌هایی مثل حفاظت در برابر دانلود مستقیم، واترمارک سروری، استریم امن HLS/DASH و محدودیت دسترسی مطرح می‌شود؛ سرویس ویدپروتکت می‌تواند این بخش را برایتان ساده کنند تا تمرکز شما روی تولید محتوا بماند.
سؤالات متداول (FAQ)
۱) نرم‌افزار رایگان یعنی حتماً واترمارک می‌خورد؟
نه. بسیاری از گزینه‌های بالا (Shotcut، OpenShot، VSDC Free، LosslessCut، Avidemux) بدون واترمارک خروجی می‌دهند. فقط حواس‌تان باشد برخی افکت‌ها یا تمپلیت‌های خاص ممکن است پولی باشند.
۲) سبک‌ترین ادیتور برای سیستم‌های ضعیف کدام است؟
برای برش و خروجی سریع: LosslessCut و Avidemux.
برای تدوین کامل‌تر ولی سبک: Shotcut یا VSDC (روی ویندوز).
۳) چرا موقع خروجی گرفتن سیستم کند یا داغ می‌شود؟
Export همیشه سنگین‌تر از ادیت است چون رندرینگ انجام می‌شود. راهکارها:
- رزولوشن/بیت‌ریت خروجی را متناسب انتخاب کنید (مثلاً 1080p به‌جای 4K، بیت‌ریت 8–12Mbps برای ویدیوی معمولی).
- کُدک سخت‌افزاری (Hardware Encoding مثل NVENC/QuickSync) را اگر در تنظیمات دارید فعال کنید.
- هنگام Export نرم‌افزارهای دیگر را ببندید.
۴) می‌خواهم کیفیت حفظ شود ولی حجم زیاد نشود؛ چه کنم؟
- برای محتوای آموزشی/شبکه‌های اجتماعی، H.264 با بیت‌ریت منطقی معمولاً کافی است.
- ویدئوهای طولانی را دوپاس (Two-pass) خروجی بگیرید تا کیفیت-به‌حجم بهینه شود (در برنامه‌هایی مثل VSDC/Shotcut).
- اگر پخش‌گر مقصد پشتیبانی می‌کند، H.265/HEVC حجم را پایین‌تر می‌آورد (اما Encode کندتر است و همه‌جا سازگار نیست).
۵) برای اینستاگرام/تیک‌تاک چه ابعادی بزنم؟
- عمودی: 1080×1920 (نسبت 9:16)
- مربع: 1080×1080
- ریل/استوری: عمودی 9:16 بهترین است. فریم‌ریت 30fps کافی است.
- بیت‌ریت را خیلی بالا نبرید، چون پلتفرم‌ها دوباره فشرده می‌کنند.
۶) زیرنویس فارسی اضافه کنم یا کپشن خودکار؟
اگر دقت بالا می‌خواهید، زیرنویس دستی/نیمه‌دستی بهتر است. کپشن خودکار (CapCut/Clipchamp) سرعت می‌دهد اما حتماً بازخوانی کنید. برای انتشار وب، از سرویس‌های میزبانی ویدیو که از زیرنویس VTT/SRT پشتیبانی می‌کنند استفاده کنید تا بتوانید زیرنویس را ویرایش/خاموش‌روشن کنید.
۷) چرا ویدیو بعد از Export روی گوشی بی‌کیفیت‌تر دیده می‌شود؟
ممکن است پلیر یا شبکه اجتماعی دوباره ویدیو را فشرده کند. راهکار: رزولوشن و بیت‌ریت منطقی (نه خیلی کم، نه خیلی زیاد)، و استفاده از پروفایل‌های پیشنهادی پلتفرم. قبل از انتشار نهایی، یک آپلود تستی بگیرید.
۸) صدای من نویز دارد؛ چطور سریع بهترش کنم؟
از فیلترهای Noise Reduction سبک استفاده کنید (Shotcut/VSDC). نزدیک‌تر حرف بزنید، محیط را تا حد ممکن ساکت کنید، و سطح صدا را -14 LUFS حدودی نگه دارید (اگر متر LUFS ندارید، هدف‌تان این باشد که صدا نه خیلی بلند، نه خیلی یواش باشد و به اصطلاح کلیپ نکند).
۹) آیا لازم است حتماً با فرمت پروژه‌ی سنگین کار کنم؟
برای ادیت نرم‌تر روی سیستم ضعیف، می‌توانید Proxy بسازید (فایل‌های سبک‌تر برای تدوین) و در انتها با فایل اصلی رندر بگیرید. Shotcut و VSDC از پروکسی پشتیبانی می‌کنند.
۱۰) اگر بخواهم ویدیوهایم را امن و حرفه‌ای آنلاین پخش کنم چه کنم؟
برای وب‌سایت/لندینگ، از استریم تطبیقی (HLS/DASH)، واترمارک پویا، محدودیت دامنه/توکن و ضد دانلود استفاده کنید. سرویس ویدپروتکت این امکانات را یکجا می‌دهد و با CDN همگام می‌شوند تا هم سریع باشد هم امن.
نتیجه‌گیری
برای ورود به دنیای تدوین، لازم نیست سراغ نرم‌افزارهای سنگین بروید. با LosslessCut/Avidemux برای برش سریع، Shotcut/OpenShot/VSDC برای تدوین سبک و Clipchamp/CapCut/VN برای قالب‌های اجتماعی، هم سریع یاد می‌گیرید هم خروجی تمیز می‌گیرید. وقتی چرخه‌ی تولیدتان راه افتاد، به‌مرور سراغ ابزارهای پیشرفته‌تر بروید—اما همین‌ها برای شروع کاملاً کافی هستند.
اگر ویدیو را روی وب‌سایت/لندینگ خودتان پخش می‌کنید و دغدغه‌ی امنیت، سرعت و تحلیل رفتار مخاطب دارید، یک‌بار هم مسیر انتشار را با سرویس‌های تخصصی مثل ویدپروتکت تست کنید تا از مرحله‌ی تدوین تا پخش، زنجیره‌تان حرفه‌ای و بی‌دردسر باشد.
